рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдПрдХ рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдзрд░्рдо рд╣ै, рдЬिрд╕рдХी рд╢िрдХ्рд╖ाрдПँ рдЬीрд╡рди рдХे рджुрдЦ рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдиिрд╡ाрд░рдг рдкрд░ рдХेंрдж्рд░िрдд рд╣ैं, рдФрд░ рдЗрд╕рдХा рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рддрд░्рдХрд╕ंрдЧрдд рдФрд░ рдЕрдиुрднрд╡ рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै। рдЖрдЬ рдпрд╣ рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдЪौрдеे рд╕рдмрд╕े рдмрдб़े рдзрд░्рдо рдХे рд░ूрдк рдоें рдПрд╢िрдпा рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдкрд╢्рдЪिрдоी рджेрд╢ों рддрдХ рдлैрд▓ा рд╣ुрдЖ рд╣ै।
рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо: рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╕्рд╡рд░ूрдк
рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХे рдЕрдиुрдпाрдпिрдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 45-52 рдХрд░ोрдб़ рдХे рдмीрдЪ рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै, рдЬो рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рдХुрд▓ рдЖрдмाрджी рдХा рд▓рдЧрднрдЧ 7% рд╣ै।
рдЗрд╕рдХा рдЙрджрдп рднाрд░рдд рдоें рд╣ुрдЖ, рд▓ेрдХिрди рдЖрдЬ рдЪीрди, рдЬाрдкाрди, рдеाрдИрд▓ैंрдб, рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा, рдХंрдмोрдбिрдпा, рдо्рдпांрдоाрд░, рд╡िрдпрддрдиाрдо, рдиेрдкाрд▓ рдЬैрд╕े рдХрдИ рджेрд╢ों рдоें рдпрд╣ рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдк्рд░рднाрд╡ी рд╣ै।
рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдЕрдм рдХेрд╡рд▓ рдПрд╢िрдпा рддрдХ рд╕ीрдоिрдд рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдпूрд░ोрдк, рдЕрдоेрд░िрдХा, рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдЬैрд╕े рдорд╣ाрдж्рд╡ीрдкों рдоें рднी рдлैрд▓ा рд╣ै।
рдмौрдж्рдз рджрд░्рд╢рди рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ
рдмौрдж्рдз рджрд░्рд╢рди рдХा рдоूрд▓ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп “рджुःрдЦ рд╕े рдоुрдХ्рддि” рд╣ै, рдЬिрд╕े рдмुрдж्рдз рдиे рдЪाрд░ рдЖрд░्рдп рд╕рдд्рдпों рдФрд░ рдЕрд╖्рдЯांрдЧिрдХ рдоाрд░्рдЧ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕рдордЭाрдпा।
рдЪाрд░ рдЖрд░्рдп рд╕рдд्рдп: 1) рдЬीрд╡рди рдоें рджुрдЦ рд╣ै, 2) рджुрдЦ рдХा рдХाрд░рдг рддृрд╖्рдгा рд╣ै, 3) рджुрдЦ рдХा рдиिрд╡ाрд░рдг рд╕ंрднрд╡ рд╣ै, 4) рдиिрд╡ाрд░рдг рдХा рдоाрд░्рдЧ (рдЕрд╖्рдЯांрдЧिрдХ рдоाрд░्рдЧ) рд╣ै।
рдмौрдж्рдз рджрд░्рд╢рди рдЖрдд्рдоा рдХी рд╕्рдеाрдпिрдд्рд╡-рд░рд╣िрддрддा (рдЕрдиाрдд्рдорд╡ाрдж), рдХрд░्рдо, рдкुрдирд░्рдЬрди्рдо, рдХрд░ुрдгा, рд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा рдФрд░ рдоैрдд्рд░ी рдХो рдоाрди्рдпрддा рджेрддा рд╣ै।
рдмुрдж्рдз рдХे рдЙрдкрджेрд╢ рддрд░्рдХ, рдЕрдиुрднрд╡, рдФрд░ рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХрддा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ैं, рдХिрд╕ी рджैрд╡ीрдп рдЕрдзिрдХाрд░ рдкрд░ рдирд╣ीं।
рдк्рд░рд╕ाрд░ рдПрд╡ं рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдк्рд░рднाрд╡
рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХे рдк्рд░рд╕ाрд░ рдоें рд╢ांрддिрдк्рд░िрдпрддा, рд╕ंрд╡ाрдж, рд╕्рдеाрдиीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рдк्рд░рддि рд╕рдо्рдоाрди рдФрд░ рдоिрд╢рдирд░ी рдХाрд░्рдп рдХी рднूрдоिрдХा рд░рд╣ी।
рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдЕрд╢ोрдХ рдХी рднूрдоिрдХा рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд░рд╣ी, рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХो рдПрд╢िрдпा рдХे рдмाрд╣рд░ рднी рдлैрд▓ाрдпा।
рдЖрдЬ рднी рдХंрдмोрдбिрдпा, рдеाрдИрд▓ैंрдб, рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा рдоें рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рди рдХेрд╡рд▓ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЬीрд╡рди, рдмрд▓्рдХि рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдФрд░ рд░ाрдЬрдиीрддि рдХा рдХेंрдж्рд░ рд╣ैं।
рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖
рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдПрдХ рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдзрд░्рдо рдФрд░ рджрд░्рд╢рди рд╣ै, рдЬो рджुрдЦों рд╕े рдоुрдХ्рддि, рдЕрд╣िंрд╕ा, рддрд░्рдХ, рдХрд░ुрдгा рдФрд░ рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╕िрдж्рдзांрддों рдХे рд▓िрдП рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЗрд╕рдХे рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рддрдд्рд╡ рд╡िрд╢्рд╡ рд╕рдоाрдЬ рдХे рд▓िрдП рдЖрдЬ рднी рдЙрддрдиे рд╣ी рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХ рд╣ैं, рдЬिрддрдиे рдк्рд░ाрдЪीрди рдХाрд▓ рдоें рдеे।
рднाрд░рдд рдоें рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХो рдЕрд╕्рд╡ीрдХृрдд рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдХाрд░рдг
рднाрд░рдд рдоें рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХे рдЕрд╕्рд╡ीрдХृрдд рдпा рдкрддрди рдХे рдХрдИ рдк्рд░рдоुрдЦ рдХाрд░рдг рд░рд╣े, рдЬिрдирдоें рдЖंрддрд░िрдХ рдФрд░ рдмाрд╣्рдп рджोрдиों рдХाрд░рдХ рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ैं।
рдЖंрддрд░िрдХ рдХाрд░рдг
рд╣िंрджू рдзрд░्рдо рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдФрд░ рдмुрдж्рдз рдХो рдЕрд╡рддाрд░ рдоाрдирдиा: рд╣िंрджू рдзрд░्рдо рдиे рдмुрдж्рдз рдХो рд╡िрд╖्рдгु рдХे рдЕрд╡рддाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ рд▓िрдпा, рдЬिрд╕рд╕े рдЙрдирдХा рд╡िрд╢ेрд╖ рд╕्рдеाрди рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдоें рдХрдо рд╣ो рдЧрдпा।
рдмौрдж्рдз рд╕ंрдШों рдФрд░ рдордаों рдоें рдн्рд░рд╖्рдЯाрдЪाрд░: рд╕рдордп рдХे рд╕ाрде рдмौрдж्рдз рдордаों рдоें рдиैрддिрдХрддा рдХी рдЧिрд░ाрд╡рдЯ, рднौрддिрдХ рд╕ुрдЦ-рд╕ुрд╡िрдзाрдУं рдХी рдЕрдзिрдХрддा рдФрд░ рдЪрд░िрдд्рд░рд╣ीрдирддा рдЖрдИ, рдЬिрд╕рд╕े рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХी рдЫрд╡ि рдЦрд░ाрдм рд╣ुрдИ।
рд╕ंрдк्рд░рджाрдпों рдоें рд╡िрднाрдЬрди: рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рд╣ीрдирдпाрди рдФрд░ рдорд╣ाрдпाрди рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рд╣ो рдЧрдпा, рдЬिрд╕рд╕े рд╕ंрдЧрдардиाрдд्рдордХ рдПрдХрддा рдХрдордЬोрд░ рд╣ो рдЧрдИ।
рдмौрдж्рдз рд╕िрдж्рдзांрддों рдоें рдЬрдЯिрд▓рддा рдФрд░ рд▓ोрдХ рднाрд╖ा рд╕े рджूрд░ी: рдмौрдж्рдз рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдоें рд╣ोрдиे рд▓рдЧा, рдЬिрд╕рд╕े рдЖрдордЬрди рддрдХ рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдХрдо рд╣ो рдЧрдпा।
рдмाрд╣्рдп рдХाрд░рдг
рд░ाрдЬрдХीрдп рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХा рдЕрднाрд╡: рдоौрд░्рдп рдФрд░ рдХрдиिрд╖्рдХ рдХे рдХाрд▓ рдХे рдмाрдж рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХो рд╢ाрд╕рдХीрдп рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдирд╣ीं рдоिрд▓ा рдЬрдмрдХि рд╣िंрджू рдзрд░्рдо рдХो рдЧुрдк्рдд рд░ाрдЬाрдУं рдиे рд╕рдорд░्рдерди рджिрдпा।
рд╣ूрдг, рдоुрд╕рд▓рдоाрди рдФрд░ рдЕрди्рдп рдмाрд╣рд░ी рдЖрдХ्рд░рдордг: рд╣ूрдг, рдоुрд╕्рд▓िрдо рдЖрдХ्рд░рдордгрдХाрд░िрдпों рдЖрджि рдиे рдмौрдж्рдз рд╕ंрд╕्рдеाрдиों, рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों (рдЬैрд╕े рдиाрд▓ंрджा, рддрдХ्рд╖рд╢िрд▓ा) рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░ рджिрдпा рдФрд░ рднिрдХ्рд╖ुрдУं рдХी рд╣рдд्рдпा рдХी।
рд░ाрдЬрдкूрдд рдФрд░ рдЕрди्рдп рдпोрдж्рдзा рдЬाрддिрдпाँ: рдЕрд╣िंрд╕ा рдХी рдмाрдд рдХрд░рдиे рдкрд░ рд░ाрдЬрдкूрдд рдпोрдж्рдзाрдУं рдиे рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХो рджुрд░्рдмрд▓ рдоाрди рд▓िрдпा рдФрд░ рдЗрд╕े рдЫोрдб़ рджिрдпा।
рднрдХ्рддि рдЖंрджोрд▓рди рдФрд░ рд╣िрди्рджू рдкुрдирд░ुрдд्рдеाрди: рднрдХ्рддि рдЖंрджोрд▓рди рд╡ рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп, рдХुрдоाрд░िрд▓ рднрдЯ्рдЯ рдЬैрд╕े рд╡ैрджिрдХ рдкुрдирд░ुрдж्рдзाрд░рдХों рдХे рдк्рд░рднाрд╡ рд╕े рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХрдордЬोрд░ рдкрдб़ рдЧрдпा।
рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖
рднाрд░рдд рдоें рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХा рдЕрд╕्рд╡ीрдХृрдд рдпा рдкрддрди рдмрд╣ु-рдЖрдпाрдоी рдХाрд░рдгों рдХा рдкрд░िрдгाрдо рдеा, рдЬिрд╕рдоें рд╡ैрдЪाрд░िрдХ рд╕рдоाрд╡ेрд╢рди, рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╕рдорд░्рдерди рдХी рдХрдоी, рдЖंрддрд░िрдХ рд╡िрдШрдЯрди, рдзाрд░्рдоिрдХ рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рддрдеा рдмाрд╣рд░ी рдЖрдХ्рд░рдордг рдЬैрд╕ी рдЪुрдиौрддिрдпाँ рдк्рд░рдоुрдЦ рдеीं।
рдЬिрди рджेрд╢ों рдиे рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдЕрдкрдиाрдпा рдЙрдирдХी рдЙрди्рдирддि рдФрд░ рдЕрд╡рдирддि
рдЬिрди рджेрд╢ों рдиे рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдЕрдкрдиाрдпा, рд╡рд╣ाँ рдЗрд╕рдХी рд╢िрдХ्рд╖ाрдУं рдиे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕्рдеिрд░рддा, рдиैрддिрдХрддा, рд╢िрдХ्рд╖ा рд╡ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдоें рдпोрдЧрджाрди рджिрдпा; рд▓ेрдХिрди рдмрд╣ुрдд-рд╕ी рдЬрдЧрд╣ों рдкрд░ рдЖрдзुрдиिрдХ рджौрд░ рдоें рдмौрдж्рдз рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдХрдо рдпा рд╕्рдеिрд░ рднी рд░рд╣ी рд╣ै।
рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдЕрдкрдиाрдиे рд╡ाрд▓े рджेрд╢ों рдХी рдЙрди्рдирддि
рдеाрдИрд▓ैंрдб, рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा, рдЬाрдкाрди, рднूрдЯाрди, рдХрдо्рдмोрдбिрдпा, рдо्рдпांрдоाрд░, рд▓ाрдУрд╕ рдЬैрд╕े рджेрд╢ों рдоें рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рди рдХेрд╡рд▓ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा, рдмрд▓्рдХि рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡ рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдиीрддि рдХा рднी рдЖрдзाрд░ рд╣ै।
рдЗрди рджेрд╢ों рдоें рдмौрдж्рдз рдоूрд▓्рдпों рдиे рд╢ांрддि, рд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा, рдиैрддिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджिрдпा рд╣ै।
рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдмौрдж्рдз рдорда рд╡ рд╕ंрд╕्рдеाрдПँ рдмрдб़े рдХेंрдж्рд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдИं—рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा, рдеाрдИрд▓ैंрдб, рдФрд░ рднूрдЯाрди рдЬैрд╕े рджेрд╢ों рдоें рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдХрдИ рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдЙрджाрд╣рд░рдг рдоिрд▓рддे рд╣ैं।
рдЪीрди, рдЬाрдкाрди рдФрд░ рд╡िрдпрддрдиाрдо рдЬैрд╕े рджेрд╢ों рдоें рдмौрдж्рдз рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдкрд░ंрдкрд░ाрдПँ рдХрд▓ा, рд╡ाрд╕्рддुрдХрд▓ा, рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рдиीрддि рдоें рдЬрдЧрд╣-рдЬрдЧрд╣ рджिрдЦрддी рд╣ैं।
рдЕрд╡рдирддि рдФрд░ рдЪुрдиौрддिрдпाँ
рдЪीрди рдФрд░ рдЬाрдкाрди рдЬैрд╕े рджेрд╢ों рдоें 2010-2020 рдХे рджौрд░ाрди рдмौрдж्рдз рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рджрд░्рдЬ़ рдХी рдЧрдИ рд╣ै, рдоुрдЦ्рдпрддः рдзाрд░्рдоिрдХ рд╡िрд░рдХ्рддрддा, рдЖрдзुрдиिрдХीрдХрд░рдг рдФрд░ рд╢рд╣рд░ीрдХрд░рдг рдХे рдЪрд▓рддे।
рдХрдо्рдмोрдбिрдпा рдФрд░ рдо्рдпांрдоाрд░ рдоें рд╕рдордп-рд╕рдордп рдкрд░ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╣िंрд╕ा, рдпुрдж्рдз рдФрд░ рд╢ाрд╕рди рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдиे рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рд╡ рдЙрд╕рдХे рдЕрдиुрдпाрдпिрдпों рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХिрдпा।
рд╕ोрд╡िрдпрдд рдХाрд▓ рдоें рдоंрдЧोрд▓िрдпा рдЖрджि рдоें рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рджрдмाрдпा рдЧрдпा рдеा, рдкрд░ рдЕрдм рдкुрдиः рдкुрдирд░ुрдд्рдеाрди рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै।
рдЬाрдкाрди рдФрд░ рджрдХ्рд╖िрдг рдХोрд░िрдпा рдоें рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд░ूрдк рдоें рддो рдмрдиा рд╣ुрдЖ рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдпुрд╡ा рдЖрдмाрджी рдоें рдЗрд╕рдХी рдкрдХрдб़ рдХрдо рджिрдЦ рд░рд╣ी рд╣ै।
рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖
рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдЕрдкрдиाрдиे рд╡ाрд▓े рджेрд╢ों рдоें рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╕्рдеिрд░рддा, рд╢िрдХ्рд╖ा, рд╢ांрддि рдХी рдУрд░ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдЕрдзिрдХ рджेрдЦी рдЧрдИ рд╣ै।
рдЖрдзुрдиिрдХ рдХाрд▓ рдоें рд╡ैрд╢्рд╡ीрдХрд░рдг, рдирдЧрд░ीрдХрд░рдг, рддрдХрдиीрдХ рд╡ рдирдИ рдкीрдв़ी рдХी рдзाрд░्рдоिрдХ рджृрд╖्рдЯि рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рдХे рдЪрд▓рддे рдХрдИ рджेрд╢ों рдоें рдмौрдж्рдз рдЕрдиुрдпाрдпिрдпों рдХा рдк्рд░рддिрд╢рдд рдШрдЯा рднी рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдмौрдж्рдз рдЬीрд╡рдирдоूрд▓्рдп рдЗрди рджेрд╢ों рдХे рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЖрдЬ рднी рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рд╣ैं।

No comments:
Post a Comment